Za późno na ratunek? Jak social media zmieniają nasze mózgi

Zobacz również:Smokowski, Bodnar, Gargamel, Szczyl i „Dwie dupy o dupie”. Startujemy z nową ramówką newonce.radio!
ART.jpg
Autor: Filip Lewandowski

Kompulsywne przewijanie mediów społecznościwych może wiązać się ze zmianami w mózgu u dzieci. Przynajmniej tak twierdzą mityczni amerykańscy naukowcy.

Według badań opublikowanych 3 stycznia 2023 roku mózgi aktywnych wirtualnie nastolatków wykazują rosnącą wrażliwość na opinie rówieśników. Młodzi nastolatkowie, którzy logowali się co najmniej 15 razy dziennie, wykazywali wyraźne podłużne zmiany w funkcjonalnym rozwoju mózgu.

Nastolatkowie mogą stać się bardziej wyczuleni na społeczne nagrody, w tym: polubienia, powiadomienia lub komentarze oraz kary. Tymczasem młodzi, którzy nie sprawdzają mediów społecznościowych z czasem stają się mniej wrażliwi lub dostrojeni do informacji zwrotnych od społeczności – twierdzi Eva H. Telzer, profesor nadzwyczajny psychologii i neuronauki na Uniwersytecie Karoliny Północnej w Chapel Hill i jedna z autorek badania.

Rosnąca wrażliwość na informacje może w przyszłości skłonić do kompulsywnego sprawdzania mediów społecznościowych. Jednak, co ważne, może stanowić funkcję adaptacyjną, pomagając poruszać się po interakcjach społecznych

Eva H. Telzer

Profesor nadzwyczajny psychologii i neuronauki na Uniwersytecie Karoliny Północnej w Chapel Hill

Rosnąca wrażliwość na informacje może w przyszłości skłonić do kompulsywnego sprawdzania mediów społecznościowych. Jednak, co ważne, może stanowić funkcję adaptacyjną, pomagając poruszać się po interakcjach społecznych w coraz bardziej cyfrowych światach – dodała Telzer. Badania koncentrowały się na zachowaniu dzieci, które rekrutowano w wieku od 12 do 13 lat. Konkretny portal społecznościowy nie był szczególnie ważny. Badacze zauważyli, że zachowania poszczególnych osób są wspólne na wszystkich platformach, więc wyniki te prawdopodobnie miałyby zastosowanie do innych serwisów społecznościowych.

Zachowania obserwowane w badaniu nie były specyficzne dla jednego rodzaju mediów społecznościowych, ani nawet dla jednego sposobu wywierania wpływu i presji, np. poprzez powiadomienia mobilne, które zachęcają do interakcji z określoną platformą. Koncentrując się na zachowaniach wspólnych dla wszystkich mediów społecznościowych, wyniki badania prawdopodobnie będą miały zastosowanie w przyszłych, nowo powstałych i rozwijających się platformach.

Badanie podłużne, które trwało 3 lata wykazało, że nawykowe sprawdzanie mediów społecznościowych wiązało się z niższą wrażliwością neuronów na oczekiwanie społeczne w porównaniu z nietypowymi zachowaniami związanymi z mediami społecznościowymi w przypadku tych uczniów. Autorzy przyznają, że badanie ma istotne ograniczenie. Okres dojrzewania to moment rozwijania się relacji społecznych, dlatego różnice w mózgach mogą odzwierciedlać naturalny zwrot ku rówieśnikom, co może analogicznie prowadzić do większej aktywności w sieci.

Nie możemy wysuwać przyczynowych twierdzeń, że media społecznościowe zmieniają mózg… – powiedziała profesor nadzwyczajny, Eva H. Telzer. Ale (!): …nastolatkowie, którzy zwykle sprawdzają swoje media społecznościowe, wykazują dość diametralne zmiany w sposobie reagowania mózgu, co może potencjalnie mieć długoterminowe konsekwencje w wieku dorosłym, przygotowując grunt pod rozwój mózgu w dłuższej perspektywie czasu.

Zespół naukowców zbadał zróżnicowaną etnicznie grupę 169 uczniów klas szóstych i siódmych z gimnazjum w Karolinie Północnej. Młodziaków podzielono na grupy według kryterium, jak często odświeżają swoje profile na Facebooku, Instagramie i Snapchacie. W wieku około 12 lat uczniowie wykazywali już bardzo wyraźne wzorce zachowań. “Zwykli” użytkownicy deklarowali, że sprawdzają swoje profile 15 lub więcej razy dziennie. Ci umiarkowani sprawdzili od jednego do 14 razy, natomiast nadzwyczajni sprawdzali mniej niż raz.

Mózgi skanowano trzy razy (w odstępach około jednego roku) podczas grania w specjalnie zaprojektowaną grę komputerową, która zapewniała nagrody i kary w postaci uśmiechniętych lub nadąsanych rówieśników. Podczas wykonywania zadania osoby często scroll’ujące wykazywały rosnącą aktywację trzech obszarów mózgu: obwodów przetwarzania nagrody, które również reagują na takie doświadczenia, jak wygrywanie pieniędzy lub podejmowanie ryzyka; regiony mózgu, które określają wyrazistość, wybierając to, co wyróżnia się w środowisku; oraz kora przedczołowa, która pomaga w regulacji i kontroli.

Wyniki pokazały, że nastolatkowie, którzy częściej sprawdzają media społecznościowe stają się nadwrażliwi na informacje zwrotne od swoich rówieśników.

Wyniki pokazały, że nastolatkowie, którzy częściej sprawdzają media społecznościowe stają się nadwrażliwi na informacje zwrotne od swoich rówieśników. Odkrycia nie rejestrują wielkości zmian w mózgu, a jedynie ich trajektorię. Autorzy nie stwierdzili jasno, czy zmiany są korzystne czy szkodliwe. Wrażliwość społeczna może być adaptacyjna, ale może także prowadzić do lęku społecznego i depresji – jeśli potrzeby społeczne nie są zaspokojone.

Badacze zajmujący się mediami społecznościowymi ostrzegają przed wyciąganiem daleko idących wniosków na podstawie ustaleń. Jeff Hancock, założyciel i dyrektor ze Stanford Social Media Lab, który nie brał udziału w badaniu twierdzi, że wiele innych zmiennych mogło przyczynić się do tych zmian. Sposób, w jaki używamy mediów społecznościowych w danym momencie życia wpływa na rozwój mózgu, ale nie wiemy, ani w jakim stopniu, ani czy to dobrze, czy źle. Są ludzie, którzy z natury są bardziej skłonni do częstego sprawdzania – powiedział Jeff Hancock. Nie wszyscy jesteśmy tacy sami i powinniśmy przestać myśleć, że media społecznościowe są takie same dla wszystkich.

Według Pew Research Center zdecydowana większość amerykańskich nastolatków angażuje się w media społecznościowe, z czego 97% korzysta z internetu codziennie, a 46% twierdzi, że jest online prawie cały czas. (Nie tylko) naukowcy udokumentowali szereg skutków dla zdrowia psychicznego dzieci. Niektóre badania powiązały korzystanie z mediów społecznościowych z narastającą depresją i lękiem, podczas gdy inne wykazały ich niewielki związek. Badanie przeprowadzone w 2018 roku na nastolatkach homoseksualnych i biseksualnych wykazało, że media społecznościowe zapewniały im potwierdzenie i wsparcie, ale także narażały je na mowę nienawiści. Bez dodatkowych informacji na temat innych aspektów życia uczniów trudno jest dostrzec, jak konkretne różnice w rozwoju mózgu mają się do sprawdzania mediów społecznościowych – powiedziała Adriana Galvan, specjalistka w dziedzinie rozwoju mózgu nastolatków na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles.

Jennifer Pfeifer, profesor psychologii na Uniwersytecie w Oregonie i współprzewodnicząca National Scientific Council on Adolescence, powiedziała: Wszystkie doświadczenia gromadzą się i znajdują odzwierciedlenie w mózgu. Tak wiele innych doświadczeń nastolatków również zmieni ich mózg. Nie chcemy więc wpadać w jakąś moralną panikę z powodu pomysłu, że korzystanie z mediów społecznościowych zmienia mózgi nastolatków. Każdego dnia mamy do czynienia z “nową normą”. Ważne są obserwacja i zrozumienie, w jaki sposób cyfrowy świat wpływa nie tylko na nastolatków, ale na każdego z nas. Na pytania: CZY i JAK Instagram w głowie się mieści, każdy musi znaleźć własną odpowiedź i swój sposób. Czy jest to dla Ciebie dobre, czy złe zapewne odpowiedź jest jedna = TO ZALEŻY.

Cześć! Daj znaka, co sądzisz o tym artykule!

Staramy się tworzyć coraz lepsze treści. Twoja opinia będzie dla nas bardzo pomocna.

Podziel się lub zapisz
Zanim napiszę, czytam między wierszami. Zachodzę w głowę i słowo daję: forever Jung. Badam proces twórczości, pojęcia kreatywności, sztuki reklamy, znaczenia snów, słów, mitów i archetypów. Z wykształcenia dziennikarka, z pasji psycholożka kliniczna, z miłości psychoterapeutka w podróży.
Komentarze 0