Piłkarskie murale rozświetlają szare ulice metropolii. Piękna wycieczka od Kairu do Ursynowa

Po wpisaniu w Google nazwiska Salah z dopiskiem mural pojawia się kilka różnych obrazków. „New York Times” zrobił o tym kiedyś artykuł. Tytuł brzmiał: „W Kairze wszystkie drogi prowadzą do Salaha”, a obok pojawiła się kawiarnia w centrum miasta, gdzie faktycznie każdy chce przysiąść, bo obok spogląda na nich piłkarz Liverpoolu. W całym kraju jest mnóstwo podobnych malowideł.

Największe wrażenie robi, gdy patrzy się na niego z lotu ptaka. Na wzgórzu, wśród podobnych do siebie budynków wyłania się wielki, kolorowy Gabriel Jesus, a tuż pod nim nastolatkowie uganiają się za piłką. Mural powstał w faweli w Sao Paulo, gdzie wychował się napastnik Manchesteru City. W sumie ma 30 metrów wysokości i składa się z dwunastu domów.

Świeża rzecz, bo sprzed miesiąca. Montgomery rozegrał ponad pół tysiąca meczów dla Sunderlandu, wybronił finał Pucharu Anglii w 1973 roku. Do dziś pierwsza fraza w Youtube na jego temat to podwójna obrona w tym meczu, wybrana zresztą w Anglii interwencją stulecia. Mural Montgomery’ego powstał na budynku pubu The Times Inn w Southwick.

Zaraz przy stacji metra Pankstraße w dzielnicy Wedding widać trzy głowy. Bracia Jerome, George i Kevin-Prince Boateng siedem lat temu wzięli udział w kampanii Nike, która chciał podkreślić korzenie ludzi sukcesu. Że jak wielu innych wychowali się na betonie, tutaj w Berlinie, na małych, asfaltowych boiskach. George jako jedyny nie został piłkarzem, ale poszedł ścieżką rapu i też odnalazł się w życiu.

Mural wielokrotnie pokazywany w angielskich mediach. Wizerunek wychowanka Liverpoolu widnieje na rogu Sybil Street i Anfield Road i ma być inspiracją dla młodych. Napis obok piłkarza brzmi: zwykły gość stąd, którego marzenia się spełniły. Mural stworzył francuski artysta Akse, a całą inicjatywę rozpoczął fanzine The Anfield Wrap, łącząc to z finansowaniem lokalnych banków żywności.

Kiedyś Leeds miało mural z Gordonem Strachanem, Davidem Battym i Garym Speedem, a teraz ma z Marcelo Bielsą. I to nawet dwa. Pierwszy przedstawia argentyńskiego trenera jakby był Chrystusem z Rio, drugi natomiast ma 90 metrów kwadratowych i jest dziełem polskiego artysty Irka Jasutowicza. Obok przeczytać można też słynny cytat trenera Leeds: „Człowieka z nowymi pomysłami uważają za szalonego dopóki nie odniesie sukcesu”. Jeśli komuś jeszcze za mało, to może zerknąć na twórczość Mateusza Klicha. Niedaleko Elland Road polski piłkarz latem namalował mural „Champions”. W przyszłości ma też powstać malowidło z wizerunkiem Pablo Hernandeza.

Nie da się spacerować uliczkami Neapolu i nie odczuć jego obecności. Diego jest wszędzie, szczególnie w ciasnej i ciemnej Quartieri Spagnoli, dzielnicy hiszpańskiej gdzie masz wrażenie, że ciągle ktoś obserwuje cię z okien. Najsłynniejszy mural Diego mieści się na ścianie szarej, obdrapanej kamienicy i przedstawia Argentyńczyka w błękitnej koszulce Napoli. Trzy lata temu powstał też drugi, dużo większy, wypełniający cały bok wielkiego bloku w San Giovanni Teduccio, dzielnicy nazywanej przez lokalsów Bronxem.

Tym razem nie ma tu żadnej celebry i podkreślenia bohatera. Adriano w 2010 roku przegrał miejsce o mundial w RPA, a na ulicy Rio pojawił się mural przedstawiający tramwaj z reprezentację i jednego piłkarza poza nim, w koszulce Flamengo zamiast w seledynowym trykocie kadry. Motor nawiązuje do różnych dziwnych eskapad byłego gracza Interu, któremu w karierze co chwilę odjeżdżały tramwaje, aż w końcu odjechały wszystkie.

Manchester pęka ostatnio z dumy. Marcus Rashford ma dopiero 23 lata, a już jest na ustach całej Anglii i to nie tylko z powodu tego, że świetnie gra w piłkę. Jego pomoc potrzebującym i odważny głos w tematach społecznych dał mu okładkę magazynu „Time” i Order Imperium Brytyjskiego. A to pewnie jeszcze nie koniec. Mural powstał w w dzielnicy Withington, miejscu dorastania Rashforda zanim jego rodzina przeniosła się do Wythenshawe.

Spacerując po ulicach Budapesztu prędzej czy później trzeba trafić w to miejsce. Rumbach Sebestyén utca to miejsce w turystycznej dzielnicy barów i restauracji, a obok jak byk stoi wielki na całą ścianę mural upamiętniający 60-lecie wygranego meczu w 1953 roku. Węgrzy, mający wówczas najlepszą ekipę na świecie pokonali Anglików 6:3.

Mural o powierzchni ponad 420 metrów kwadratowych na ścianie budynku przy ulicy Kazury 16 na warszawskim Ursynowie. Głównym bohaterem legenda Legii i brązowy medalista mistrzostw świata w 1974 roku. Malowidło kosztowało 60 tysięcy złotych. Sfinansowane zostało ze środków Fundacji im. Kazimierza Deyny, funduszy przekazanych przez dzielnicę oraz z internetowej zbiórki. Inicjatywę sparło ponad 200 darczyńców, m.in. Dariusz Dziekanowski, Marek Saganowski i Artur Boruc.

Miejsce specyficzne, ale w trakcie ostatniego mundialu niejaki Dmitri Kudinov miał marzenie: namalować mural Portugalczyka tak, by ten zaraz po otworzeniu okna hotelu mógł zobaczyć swoją podobizną. Wykorzystał trzysta puszek farby, pracował nad projektem pięć dni i to nielegalnie, bo na terenie prywatnym. Ale władze Kazania machnęły ręką i mural został. Mrugnięcie okiem, które widzimy na ścianie budynku, to słynna scena z meczu Anglii z Portugalią na mistrzostwach świata w 2006 roku, zaraz po wyrzuceniu Wayne’a Rooneya z boiska.

Klopp pokochał Liverpool, a Liverpool pokochał Kloppa. Ta miłość trwa od dłuższego czasu, a po ostatnim mistrzostwie Anglii objawiła się też w postaci fizycznych murali na ulicach miasta. Jeden, bardziej młodzieżowy, przedstawia go w białych okularach, drugi pokazuje Niemca chwytającego się za serce z cytatem, że Liverpool to coś więcej niż tylko zespół. Jest jeszcze trzeci na ścianie jednego z hosteli wykonany przez 32-latka po poważnym wypadku.

Belfast to miasto Besta, wystarczy przejść się ulicami i przynajmniej w kilku miejscach od razu można natknąć się na jego podobiznę. W Sandy Row, w Cregagh Estate we wschodnim Belfaście i albo przy Windsor Park - wszędzie króluje były piłkarz Manchesteru United. Irlandczyk ma również lotnisko nazwane swoim imieniem i limitowane pięciofuntowe banknoty ze swoją podobizną. Słowem: król.

W Buenos Aires nie trzeba pytać, w którym bloku urodził się Tevez. Na bocznej ścianie w dzielnicy Fuerte Apache jest gigantyczny mural z jego podobizną i podpisem „Święty Apacz”. Mieszka tam 30 tysięcy mieszkańców, ale kogo zapytać, zna Carlosa albo przynajmniej zna kogoś, kto jest jego kumplem.

Na tle innych wielkich nazwisk w tym zestawieniu postać dość nietypowa. Ale w Burnley „Rudy Mourinho”, jak ochrzciły go angielskie media, jest postacią legendarną. Po awansie do Premier League pewien 34-latek chwycił sprzęt i farby, a następnie w jedną noc stworzył dzieło upamiętniające Dyche’a. Można je zobaczyć w dzielnicy Westgate.

Sześć murali zamówiło miasto Leicester po mistrzowie Anglii w 2016 roku. Jeden z nich przedstawiał Claudio Ranieriego w stroju Cezara i napisem „Veni Vidi Vici”. Inny, zdecydowanie największy i najbardziej widowiskowy przy Kate Street też wyeksponował włoskiego trenera, ale już w otoczeniu piłkarzy. Mamy tam m.in. Okazakiego, Mahreza i Kante. Rok temu pojawiła się informacja, że mural może zniknąć z powodu nowego właściciela budynku.

Conquista o Sonho. Zrealizuj marzenie. W ramach tego projektu dwa lata temu, tuż przed mundialem w Rosji stworzono piękny mural z twarzami Cristiano Ronaldo, João Moutinho, Bernardo Silvy i Williama Carvalho. Zobaczyć go można na południu Portugalii, przechadzając się niedaleko plaż Portimao.

Francesco Totti lubi powtarzać, że Rzym jest tak piękny, że gdyby mógł wybrać jedno marzenie, poprosiłby o tydzień anonimowości, by zajrzeć w każdy tutejszy zakamarek. Zobaczyłby wtedy z bliska również własne murale. Najpopularniejszy mieści się w centrum Rzymu, niedaleko Piazza Navona i przedstawia Tottiego jako franciszkańskiego zakonnika w towarzystwie gołębi.

Cruyff w książce „My Turn” słusznie pytał: „Jak myślisz, gdzie nauczyłem się grać w piłkę?”. Przy Akkerstraat 32 w amsterdamskim Betondorp (Betonowa Wioska) do dziś odbijają się te słowa. Tu wszystko jest „cruyffowe”. Tabliczki, murale, nawet most, którym szedł na Ajax – też jest Cruyffa.