Anonimowy wandal i najsłynniejszy artysta świata. Zebraliśmy najciekawsze dzieła Banksy’ego

Zobacz również:nghtlou: autentyczność przeżywania emocji (WIDEO)
Sotheby's Press Call
Photo by Tristan Fewings/Getty Images for Sotheby's

Od początku był kontrowersyjny i przełamywał konwencje, ale z czasem jego prace zaczęły trafiać na sprzedaż za gigantyczne pieniądze. A każda z nich to pytanie o sztukę zadane w inteligentny, ale przy tym przystępny sposób.

Lata 80. w Bristolu, rodzinnym mieście Banksy’ego, były okresem tworzenia się wspólnotowego środowiska artystycznego. To burzliwy czas dla Wielkiej Brytanii, która przechodziła wówczas kapitalistyczną rewolucję: upadały całe branże, duża cześć kraju opustoszała, bezrobocie przyspieszyło, a młodzi ludzie zostali pozbawieni perspektyw. Niepewna sytuacja wywołała zamieszki, a bunt społeczeństwa sprzyjał rozrastaniu się alternatywnej kultury.

Miasto pokryło się sprayem, co oczywiście nie spodobało się znacznej części jego mieszkańców. Problem natury prawnej szybko przesłonił wartość artystyczną street artu, a grafficiarska subkultura została skojarzona z podziemnym światem przestępczości. Kiedy artyści uliczni przykrywali ścianę należącą do młodzieżowego klubu w Barton Hill, dotychczas kojarzoną z hasłami politycznymi i narodowymi, sytuacja stała się jeszcze bardziej napięta. Doszło do aresztowań i postawienia zarzutów najpopularniejszym twórcom, z których większość została skazana i zrezygnowała ze sztuki. Została jedynie niewielka grupa radykałów walczących z władzą. I tu pojawia się Banksy, o pokolenie młodszy od pierwszych bristolskich graficiarzy, który na początku lat 90. zaczął działać w jednej z ekip, której członkom udało się uniknąć wyroków.

Kiedy młodzi malowali swoje pseudonimy, chcąc zaznaczyć obecność, przynależność i własność, a tym samym zostawić po sobie trwały ślad i zwrócić na siebie uwagę, Banksy przyjął inną taktykę. Prawie złapany na malowaniu pociągów, postawił na graffiti z wykorzystaniem szablonów, które oprócz warstwy wizualnej kryły także komentarz do sytuacji politycznej i społecznej. Od początku tworzył w często uczęszczanych, niebezpiecznych miejscach, wyrażając antykapitalistyczną, antyautorytarną i antywojenną postawę, typową dla jego macierzystego podziemia.

1
Turf War
turf-war.jpg

Latem 2003 roku odbyła się pierwsza wystawa Banksy'ego w Wielkiej Brytanii. I oczywiście znacznie różniła się od innych tego typu imprez. Lokalizacja została ujawniona dopiero dzień przed rozpoczęciem wydarzenia. W magazynie przy Kingsland Road na londyńskim East Endzie znalazły się m.in. świnie pokryte policyjnymi barwami, owce pomalowane w pasy przypominające stroje w obozach czy krowa z twarzą Andy'ego Warhola. Szokujące? Bardzo, bo choć był to dopiero początek kontrowersji wokół artysty, to trzydniowa ekspozycja zapewniła mu rozgłos na całym świecie. Pojawili się na niej także obrońcy zwierząt i aktywiści.

2
Wandal w muzeach
banksy-tate-britain1.jpg

Choć anonimowość była kluczowym elementem twórczości Banksy'ego i paradoksalnie to ona zwiększała jego sławę, to popis w 2003 roku w Tate Britain sprawił, że odbiorcy zaczęli kojarzyć kontrowersyjne dzieła z konkretną osobą. Anglik przemycił kilka swoich obrazów do najważniejszych galerii sztuki na świecie (w tym Metropolitan Museum of Art, Museum of Modern Art, American Museum of Natural History i Brooklyn Museum), a swoimi wtargnięciami zapoczątkował nowy typ performance'u. Nie chciał, aby ktoś umieszczał jego prace na białych ścianach - on sam je tam przykleił, bo nie miał na to zgody. Wszystko było dokładnie przemyślanym planem, który zakładał choćby wywołanie zamieszania, podczas którego zamaskowany autor (tak przynajmniej podejrzewamy) przyklejał swoje obrazy obok najdroższych dzieł.

3
Debiut Paris Hilton
Graffiti Artist Banksy Defaces The Debut Album From Paris Hilton
LONDON - SEPTEMBER 04: A copy of a doctored edition of Paris Hilton's album "Paris" is displayed next to the official release on September 4, 2006 in London, England. Several HMV stores around Britain have found copies of the hotel heiress' debut album have been replaced with doctored sleeves and music by an artist only giving his name as DM. The "guerilla artist" Banksy has claimed credit for the tampered CD cases. (Photo by Bruno Vincent/Getty Images

Kolejny psikus Banksy’ego. W 2006 roku artysta sfabrykował setki kopii debiutanckiej płyty celebrytki i przemycił je do sklepów muzycznych w całym kraju. Na pierwszy rzut oka fejki wyglądały podobnie do oryginałów, jednak zdjęcie na okładce zostało zmienione tak, że Hilton wydaje się być topless. Tytuły piosenek zostały natomiast przemienione na hasła: Why Am I Famous? czy What Have I Done?, a na krążek trafiły remiksy brytyjskiego DJ-a Danger Mouse'a. Nietrudno się domyślić, że 500 cedeków stało się białymi krukami.

4
Guantanamo Bay
guantanamo-bay.png

W tym samym roku artysta umieścił w Disneylandzie replikę więźnia z Guantanamo. Nadmuchiwana lalka ubrana w pomarańczowy kombinezon i z kapturem zakrywającym twarz znalazła się wewnątrz ogrodzenia kolejki Big Thunder Mountain Railroad w parku rozrywki w Kalifornii. Banksy uniknął aresztowania, szybko przebierając się po swoim wyczynie. A miejsce zostało tymczasowo zamknięte.

5
Dismaland
Dismaland Closing Party
<<enter caption here>> on September 25, 2015 in Weston-Super-Mare, England.

Uruchomiona w 2015 roku instalacja miała z pozoru przypominać rodzinne miejsce wzorowane na Disneylandzie. I tu wchodzi Banksy, tworząc ponury, smutny park rozrywki z obrazami parodiującymi postacie z bajek. Projekt miał uwypuklić stan współczesnego świata. Dismaland dał twórcy szansę wcielenia się w kuratora sztuki, a przy okazji pozwolił mu zaprosić przyjaciół i rówieśników, w tym Damiena Hirsta. Tym samym tymczasowy projekt artystyczny stał się dotychczas największym w historii enigmatycznej postaci.

Cześć! Daj znaka, co sądzisz o tym artykule!

Staramy się tworzyć coraz lepsze treści. Twoja opinia będzie dla nas bardzo pomocna.

Podziel się lub zapisz
Reprezentantka generacji Z, w newonce.media od 2019 roku. Prowadząca autorską audycję muzyczną KARI ON, współprowadząca pasmo BOLESNE PORANKI, ownerka TikToka, social media managerka albo najgólniej: twórczyni contentu.