Festiwal Przemiany 2025 pokazuje, że empatię można traktować bardzo szeroko.
Artykuł sponsorowany przez Centrum Nauki Kopernik
Od rytmicznych wibracji amazońskich mrówek, przez śpiew wymarłych ptaków, po dźwięki koralowców i lodowców – to, czego zwykle nie słyszymy, znajdzie głos. W świecie zdominowanym przez człowieka festiwal proponuje zwrot: ku uważności na inne istoty, ku nauce współodczuwania i ku eksperymentom na styku sztuki, nauki i technologii. Na empatię spojrzymy z różnych perspektyw: neuronauki, biologii ewolucyjnej czy rozwoju sztucznej inteligencji.
3 października Przemiany otworzy wykład Tani Singer, słynnej psycholożki i neurobiolożki społecznej związanej z Max Planck Society. Singer opowie o tym, że empatię, współczucie czy zdolność spojrzenia z perspektywy drugiej osoby można trenować jak… mięsień. Po wykładzie – wernisaż wystawy i otwarcie stacji doświadczalnych oraz DJ set EXPO 2000, z którym wywiad mogliście przeczytać w drugim numerze gazety newonce. „Są takie momenty, w których lubię zmierzyć się z czymś nowym. I myślę, że właśnie dzięki temu, dzięki pokonywaniu jakichś tam problemów, które przez takie nowe sytuacje mogą się pojawić, powstają ciekawe rzeczy” – opowiadał w rozmowie z Jędrzejem Olczykiem.
Centralnym punktem Przemian jest wystawa, gdzie pojawią się ulotne obiekty z dmuchawców, robotyczne rafy koralowe, mitologiczne figury i drzewa, które już nigdy nie zakwitną. Będzie wielki słownik małp, inteligentny ul dla bezdomnych pszczół, a nawet gobelin utkany z inspiracji światem ich aparatów gębowych. To nie tylko oglądanie – to wejście w inne perspektywy. Towarzyszą temu Artist Talks: o dostrajaniu się do natury (4.10) i sztuce w epoce szóstej katastrofy (5.10).
Są też projekty specjalne: VR-owe doświadczenie BeAnotherLab pozwoli wejść w cudze ciało i zmysły, mobilny rój robotów będzie uczyć nas sztucznej empatii, a Centrum Nauki Kopernik pokaże humanoidalnego robota reagującego na emocje.
Przy stacjach doświadczalnych usłyszycie dźwięki roślin i grzybów, zdiagnozujecie swoje kwiatki poprzez ich „EKG” i zobaczycie symbiozę roślin z bakteriami glebowymi. To miejsce eksperymentów dostępnych bez białego fartucha.
Panele mistrzowskie skupiają ekspertów z bardzo różnych dziedzin. „Homo Empathicus” (4.10) to dyskusja o tym, czy przetrwa silniejszy, czy współczujący. Inny panel będzie poświęcony troskliwym maszynom, a jeszcze inny – egzekwowaniu prawa środowiskowego. Z kolei festiwalowe debaty wymagają jasnego stanowiska: czy rozmawiać z antagonistą, jaka jest etyka innowacji farmaceutycznych i czy technologia zwiększa naszą wrażliwość.
Nowością na festiwalu jest Żywa Biblioteka (4.10). Zamiast papierowych książek – prawdziwi ludzie reprezentujący mniejszości i grupy narażone na wykluczenie. Rozmowa staje się tu narzędziem realnej zmiany.
Kino Przemian pokaże filmy, które w Polsce zobaczymy po raz pierwszy – dotyczą relacji człowiek–natura–technologia. I jeszcze muzyka. Planetarium stanie się klubem, w którym Skalpel (4.10) i duet JANKA (5.10) zagrają przy wizualizacjach studentów Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych. To jedyne odpłatne punkty festiwalu, ale za to wyjątkowe – koncerty odbędą się pod gwiazdami.
Nie zabraknie też eksperymentów kulinarnych i warsztatów. Festiwalowa kawiarnia serwuje specjalne menu, a warsztaty uczą m.in. japońskiej sztuki kintsugi, świadomego jedzenia czy jogi. Wszystko w myśl hasła: empatia zaczyna się od codziennego doświadczenia.
Festiwal potrwa w dniach 3-5 października w Centrum Nauki Kopernik. Więcej informacji znajdziecie na oficjalnej stronie festiwalu.
Artykuł sponsorowany przez Centrum Nauki Kopernik