Od 1976 do 1995: sprawdzamy wiek polskich raperów

urodzeni w tym roku: Kosi, Peja, Pono, Tede, Włodi

sławny raper z tego rocznika: Rick Ross

sławna płyta z tego rocznika: Jean-Michel Jarre - Oxygene

Oczywiście, że przed nimi narodziło się paru istotnych graczy polskiej rap-sceny (Liroy, Wujek Samo Zło, DJ 600 Volt), ale 76 to ewidentnie pierwszy niezwykle mocny rocznik w tej grze. Cała piątka w jakiś sposób zmieniła jej oblicze, wszyscy też są aktywni do dziś.

urodzeni w tym roku: Bilon, Borixon, Joka, Numer Raz, Pih, Sobota, Sokół, Vienio, Wilku

sławny raper z tego rocznika: Kanye West

sławna płyta z tego rocznika: Sex Pistols - Never Mind The Bollocks

Każdy z nich przynajmniej raz w tym roku przypomniał sobie słynny szlagier Czterdzieści lat minęło. Niektórzy oddali się działalności pozamuzycznej (kulinaria, dziennikarstwo radiowe, biznes), ale np. tacy Borixon i Sobota na stare lata złapali wiatr w rapowe żagle. Dobry rocznik!

urodzeni w tym roku: Abradab, Chada, Fisz, Pelson, Rahim

sławny raper z tego rocznika: Memphis Bleek

sławna płyta z tego rocznika: Bob Marley - Kaya

Ciekawie starzeją się reprezentanci tego rocznika: Fisz poszedł w ambitny konglomerat popu, rapu i bluesa, Abradab wrócił do macierzystego Kalibra 44, Rahim został prężnie działającym biznesmenem, Pelson właśnie zakończył karierę, a Chada... Co by nie mówić, wciąż jest topowym wykonawcą nurtu ulicznego. Panie Tomku, zdrówka życzymy.

urodzeni w tym roku: Eldo, Spinache

sławny raper z tego rocznika: The Game

sławna płyta z tego rocznika: Pink Floyd - The Wall

Niezbyt silny rocznik, ale za to dwójka jego przedstawicieli to starzy wyjadacze, którzy doskonale czują rap-grę. I co ciekawe, obaj podchodzą do niej inaczej: Spinache nie boi się eksperymentów, za to Eldo od wielu lat trzyma się konsekwentnie obranej przez siebie ścieżki trueschoolowego, poetyckiego rapu. Bez nich polski hip-hop straciłby na atrakcyjności - może to nie raperzy z topu najpopularniejszych, ale bez wątpienia dwie bardzo wyraziste osobowości.

urodzeni w tym roku: donGURALesko, Fokus, Fu, O.S.T.R., Pezet, Pork, Szad

sławny raper z tego rocznika: Gucci Mane

sławna płyta z tego rocznika: AC/DC - Back in Black

Czy 1980 to rok, który dał Polsce największą liczbę świetnych raperów? O.S.T.R., Pezet i donGURALesko to do dzisiaj absolutna czołówka MC's z największym fejmem w kraju. Pork i Szad współtworzyli Trzeci Wymiar - niegdyś skład wyśmiewany, obecnie cieszący się ogromnym szacunkiem - a Fu i Fokus to ikony warszawskiej i śląskiej sceny. Doskonały rocznik, który jest odpowiedzialny za eksplozję popularności rapu na początku minionej dekady. W końcu każdy z nich maczał palce przynajmniej w jednym ponadczasowym bangerze.

urodzeni w tym roku: Ero, Kajman, Kali, Laikike1, Te-Tris

sławny raper z tego rocznika: Pitbull

sławna płyta z tego rocznika: The Cure - Faith

Tu też bardzo ciekawy i mocno zróżnicowany skład, którego członków - poza Kalim oczywiście - łączy mimo wszystko lekkie niedocenienie. Skille są, brakowało tylko jednego porządnego sukcesu komercyjnego.

urodzeni w tym roku: Bosski Roman, Łona, Nullo, Onar, Siwers, Tadek, Ten Typ Mes

sławny raper z tego rocznika: Lupe Fiasco

sławna płyta z tego rocznika: Grandmaster Flash and The Furious Five - The Message

A tu z kolei przekrój przez praktycznie wszystkie nurty polskiego hip-hopu. Wiecie, stan wojenny był smutny, ale jakby nie patrzeć 1982 dał nam zarówno przedstawicieli ulicy, jak i rapu intelektualnego, współtwórców warszawskiego stylu, raperów z prawej i lewej strony politycznej... Nic dziwnego: w kraju ponuro, więc ludzie dla zabicia czasu mnożyli się na potęgę.

urodzeni w tym roku: Abel, Buczer, Kękę, Oskar, Shellerini, Słoń, Zeus

sławny raper z tego rocznika: Childish Gambino

sławna płyta z tego rocznika: Metallica - Kill'em All

I kolejne ciekawe zestawienie, tym razem scalone hasłem późny fejm. W końcu Słoń największy rozgłos zyskał tuż przed 30-tką, Kękę wydał debiut już z trzecim krzyżykiem na karku, a Oskar wjechał z PRO8L3M-em jako 31-latek. Mamy też wrażenie, że zarówno Abel, jak i Zeus swoje najlepsze materiały mają jeszcze przed sobą, tylko może niech trochę częściej nagrywają.

urodzeni w tym roku: Bezczel, Bisz, Hukos, Smarki Smark, VNM, W.E.N.A.

sławny raper z tego rocznika: Kid Cudi

sławna płyta z tego rocznika: Run-D.M.C. - Run-D.M.C.

Kto czytał słynną książkę George'a Orwella, temu 1984 kojarzy się z mocno nieprzyjemnymi czasami. Nie dla fanów rapu! Wtedy pierwszy krzyk wydało wielu zawodników, którzy najpierw rozwinęli swój fejm w podziemiu, a i potem nakrzyczeli się już na legalu. Chociaż Smarki... No nic - liczymy, że chłop jeszcze kiedyś powróci.

urodzeni w tym roku: Astek, Diox, Hades, Małpa, Paluch, Rado Radosny, Ras

sławny raper z tego rocznika: J.Cole

sławna płyta z tego rocznika: LL Cool J - Radio

Chyba nasz ulubiony rocznik: ten skład raperów to ozdoba każdego szanującego się festiwalu w Polsce. No i to w 1985 na świat przyszli ojcowie założyciele newonce!

urodzeni w tym roku: Grubson, Miuosh, Tau

sławny raper z tego rocznika: Drake

sławna płyta z tego rocznika: Beastie Boys - Licensed To Ill

Szacunek dla ludzi z 86, bo kto jak kto, ale oni mieli zawsze pod górkę: najpierw testowano na nich gimnazjum, potem tzw. nowe matury. Ale z drugiej strony ten nieszczęśliwy splot okoliczności sprawił, że wyrośli na kumatych, niestroniących od refleksji ludzi. Grubson, Miuosh i Tau to dobre przykłady.

urodzeni w tym roku: Białas

sławny raper z tego rocznika: Kendrick Lamar

sławna płyta z tego rocznika: Michael Jackson - Bad

Sprawdzaliśmy, sprawdzaliśmy, ale wśród ważniejszych reprezentantów 87 znaleźliśmy tylko Białasa - poprawcie nas, jeśli się mylimy! Za granicą triumfy święcił wówczas Jacko, a w Polsce powstał pierwszy rapowy kawałek. Taki czas.

urodzeni w tym roku: 2sty, Gruby Mielzky, Kaen

sławny raper z tego rocznika: A$AP Rocky

sławna płyta z tego rocznika: N.W.A. - Straight Outta Compton

Generalnie jest tak, że ludzie z roczników 85-90 trafili na dziwny czas lekkiego przestoju w polskim rapie; debiutowali już po pierwszej fali, a jeszcze przed drugą. Być może dlatego z ich karier dałoby się wycisnąć więcej, chociaż akurat taki Kaen miał swoje mocne pięć minut. Aha, za granicą poza N.W.A. wyszła także inna wybitna płyta, It Takes a Nation of Millions to Hold Us Back Public Enemy. Co za rok!

urodzeni w tym roku: Eripe, Kartky, Małach, Rufuz, Solar

sławny raper z tego rocznika: Tyga

sławna płyta z tego rocznika: De La Soul - 3 Feet High and Rising

Na świecie witamy nowoszkolną ekipę, witamy też upadek socjalizmu w Polsce. W Stanach wychodzi pierwszy Gangstarr i drugie EPMD. W Polsce jeszcze rządzi rock i radiowy pop, ale zmiana warty już za chwilę.

urodzeni w tym roku: Bonson, Gedz, HuczuHucz, Kuba Knap, Sitek, Taco Hemingway

sławny raper z tego rocznika: Machine Gun Kelly

sławna płyta z tego rocznika: A Tribe Called Quest - People's Instinctive Travels and the Paths of Rhythm

Płynnie przechodzimy do najtisów, a na porodówkach meldują się ludzie, którzy mają ogromny wpływ na wizerunek współczesnej rap-sceny. Bardzo mocny rok! Za granicą debiucik naszego ukochanego A Tribe Called Quest, chociaż cały świat i tak tańczy do U Can't Touch This MC Hammera.

urodzeni w tym roku: Emes Milligan, Quebonafide

sławny raper z tego rocznika: Tyler, The Creator

sławna płyta z tego rocznika: Cypress Hill - Cypress Hill

Debiuty 2Paca, Naughty By Nature i Cypress Hill (oraz eksplozja popularności Nirvany i Pearl Jamu, czyli najważniejszych wówczas zespołów świata). W Polsce wyszedł uznawany za pierwszą krajową płytę rap Spalam się Kazika Staszewskiego. No i Quebo.

urodzeni w tym roku: B.R.O., Duchu, Guzior, Holak, Leh, Paweł Bokun, Sarius, Zbuku

sławny raper z tego rocznika: Mac Miller

sławna płyta z tego rocznika: Dr. Dre - The Chronic

Nie wiemy, czy to wpływ lata stulecia, czy sukcesów polskich sportowców na olimpiadzie w Barcelonie, grunt że 1992 dał nam szereg bardzo wyrazistych postaci nowej szkoły. To także ważny rok dla teenage-popu, bowiem to wtedy na świat przyszły dwie dziewczyny, redefiniujące nieco jego pojęcie: Miley Cyrus i Selena Gomez. A na listach przebojów House Of Pain i Jump Around.

urodzeni w tym roku: Anatom, Deys, Sulin, Tymin

sławny raper z tego rocznika: Chance The Rapper

sławna płyta z tego rocznika: Wu-Tang Clan - Enter The Wu-Tang (36 Chambers)

Naprawdę chcielibyśmy wrócić w czasie do 9 listopada 1993 roku, skoro to tego dnia na sklepowych półkach (bo o internecie słyszeli tylko co bardziej wczuci informatycy) równocześnie pojawiły się debiut Wu-Tang Clanu oraz Midnight Marauders A Tribe Called Quest, dwie wspaniałe, wyprzedzające swój czas nowojorskie płyty. To o tyle istotne, bo w oczach fanów muzyki rap wciąż uchodził za zajawkę gangsterów, a tu nagle piękne, jazzujące beaty i klasztor Shaolin.

urodzeni w tym roku: Wac Toja, Żabson

sławny raper z tego rocznika: Earl Sweatshirt

sławna płyta z tego rocznika: Nas - Illmatic

Niektórzy z nas pamiętają Kurta Cobaina i trochę nie możemy uwierzyć, że kiedy wokalista Nirvany kończył swój żywot pakując sobie kulę w głowę, Żabson dopiero szykował się do wyjścia na ten świat. Poza tym premiera dwóch wybitnych nowojorskich wydawnictw (debiuty Nasa i Biggiego) oraz panowanie g-funku, czego dowodem jest Regulate Warrena G i Nate'a Dogga, które o mały włos znalazłoby się na szczycie listy Billboardu.

urodzeni w tym roku: Meek Oh Why, ReTo, Smolasty

sławny raper z tego rocznika: Joey Badass

sławna płyta z tego rocznika: Liroy - Albóóm

Choć oczywiście na scenie mamy też młodszych graczy (Otsochodzi, PlanBe, Bedoes), to zakończmy wyliczankę na 1995, bo to wtedy pojawiła się pierwsza polska rapowa płyta, która narobiła konkretnego zamieszania. Chodzi oczywiście o Albóóm Liroya, wydawnictwo może niezbyt dobre, za to absolutnie kultowe; to do dziś najlepiej sprzedający się rodzimy album hip-hopowy ever. Taka klamra kompozycyjna.