The one and only na fonii - którzy polscy raperzy używają najwięcej anglicyzmów?

Lata temu anglojęzyczne zapędy nie były w polskim rapie mile widziane. W 1997 roku Thinkadelic (Spinache, Czizz i Senior) wydali numer Twoja twarz, gdzie na feacie znalazł się duet P’Am (Polish Americans) nawijający po angielsku. Numer był szokiem dla polskiego słuchacza – no bo jak to, angielski w polskim utworze? Później po angielsku rapował m.in. nagrywający z donGURALesko Marian Wielkopolski czy anglojęzyczny minialbum Taco Hemingwaya z 2013 roku – Young Hems.

Ale później, gdy dla lwiej części słuchaczy angielski stał się niemalże drugim polskim, zaczęło się pojawiać coraz więcej treści w języku Szekspira - tu sięgamy choćby po twórczość VNM-a, a potem schaftera i Żabsona. Dlatego przyzwyczailiśmy się, chociaż używanie angielskiego nadal nie wszystkim jest w smak.

Tekstowe wstawki po angielsku to jedno, ale robienie całych numerów w tym języku to już zupełnie co innego. Czy polski rap ma jakąkolwiek szansę na stanie się dobrym materiałem eksportowym na zachód? Szczerze mówiąc - wątpimy. Co prawda brzmieniowo naszej scenie nie brakuje prawie niczego, żeby móc zabłysnąć choćby w Stanach Zjednoczonych, jednak przez barierę językową polski hip-hop mógłby stać się jedynie efemeryczną ciekawostką dla amerykańskich słuchaczy.

Są jednak raperzy bliscy naszemu kręgowi językowemu i kulturowemu, którzy taką zagraniczną karierę robią – właśnie dzięki temu, że nawijają po angielsku. Najlepszym przykładem jest Tommy Cash, który do swojej twórczości bardzo często inkorporuje elementy słowiańskiej kultury, przy okazji robiąc naprawdę dziwne, a przez to intrygujące i przyciągające rzeczy. Czy osiągnąłby jednak podobny sukces, gdyby jego linijki były po estońsku? Raczej nie. Dlatego przyjrzyjmy się jednak polskim raperom, którzy zadatki do władania angielskim mają spore.

Za najlepszy styl tylko chcę taki deal SoDrumatic na bicie, na scenie set-up i kill

Venom to chyba jeden z najlepszych przykładów raperów, którzy luźno władają angielskim na swoich trackach. Raperzy o słownictwo na kartach tak bardzo dbają / Jakby skończyli kurwa Harvard albo Ohio – nawijał w Szpanie ze swojego debiutu Na szlaku po czek. Żeby połączyć VNM-a z angielskim nie trzeba nawet znać jego twórczości. Wystarczy spojrzeć na tytuły płyt, które są spolszczonymi w zapisie tytułami po angielsku: De Nekst Best, Etenszyn: Drimz Kamyn Tru czy Pro Pejn. V to człowiek-punchline (czy raczej – panczlajn), który nie szczędzi w swoich tekstach wstawek w szekspirowskim języku. Często robi to ostentacyjnie, czasem wychodzi śmiesznie, ale jedno trzeba mu oddać: wie, jak. Ta, the one and only na fonii, mam B.Melo na bicie – zaczyna rapując swoje Linie. On kochał wygraną, mimo że ciężko mu to przyszło / To co kocha może go zabić, więc be careful what you wish for – to już wersy z Obiecaj Mi z gościnnym udziałem Tomsona. Konkretnymi wersami, w których u Tomka pojawia się język angielski, moglibyśmy sypać jak z rękawa.

Sha-shades on, double double D's na niej (what) Daj rok, zrobię, zrobię pull up Nissanem

Jeżeli nie jesteście fanami językowych miksów w piosenkach, to VNM pewnie jest dla was irytujący, a schafter – nie do zniesienia. Gdybyśmy mieli zgadywać stosunek polskiego go angielskiego w numerach twórcy audiotele, to stawialibyśmy na nawet 1/3 treści po angielsku. To już nieodłączna część twórczości schaftera i bylibyśmy bardzo zdziwieni, gdyby wydał kawałek w całości po polsku. Co jest jednak w jego użytkowaniu języka obcego znamienne? Fakt, że prawie wszystkie są zorientowane na bycie brzmieniowym dodatkiem. No bo przyznajcie, że w takiej stylówce, którą reprezentuje schafter (wavy, niespiesznej i podśpiewywanej od czasu do czasu nawijki), wersy po angielsku po prostu brzmią lepiej. Ona wavy jak perkusja z intra Dr. House, ah / And you know I'm finna blow up just like dynamite, ah – nie wyobrażamy sobie tych linijek po polsku, a w hot coffee robią robotę.

In the club, I'm doing my thing I got people love, 'cause I'm doing my thing I was doing drugs, now I do my thing With the squad, I'm doing my thing

Gdzie na polskiej scenie szukać postępowej Ameryczki, jeśli nie u Żabsona? Żaba w swoich numerach włada przede wszystkim polskim, jednak od czasu skrzętnie potrafi wrzucić angielski smaczek. Najczęściej są to słowa-klucze używane przez traperów z USA, takie jak choćby vibe, slime, hype, flex, choć zdarza mu się skleić także nieco dłuższe polsko-angielskie zlepki: miałem być 6 Feet Deep, dziś wyprowadzam każdy hit im w ryj – nawija w Yakuzi, a w hitowym DMT leci już cały refren tylko po angielsku. W przypadku Small Town Boy’a anglicyzmy i mieszanie języków wynika z jego zakorzenienia w amerykańskiej scenie i czerpania z tamtejszych trendów i utartych już patentów pełnymi garściami. Nie bez kozery jego ostatni album nazywa się Internaziomal, a jeden z numerów na trackliście Mr. Drip.