TOP 10 najlepszych polskich albumów 2025 roku

Z całej plejady fantastycznych postaci, które operują u nas w alternatywnych rejestrach, Kuba Ziołek wypracował na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat prawdopodobnie najbardziej niezwykły, imponujący i zróżnicowany dorobek. Od Słowiańszczyzny przez Grecję do Afryki; od folku do post-rocka. Podróż przez tę dyskografię, obejmującą choćby wydawnictwa Starej Rzeki, Alamedy czy T'ien Lai, to jest serio antycypacja emocji, które będą towarzyszyć załogowym wyprawom na Marsa. A zatrzymując się na Starej Rzece: właśnie ten projekt przyniósł Ziołkowi kilkanaście lat temu ponadśrodowiskową popularność, wyprzedzając równocześnie w pewien sposób modę na słowiański folk, która panuje obecnie. O tegorocznym powrocie tego przedsięwzięcia napisano mi z wytwórni Instant Classic: To niby wciąż Stara Rzeka, ale jednak bardziej Bon Iver. Zupełnie nie czuję tej analogii, ale – jak radził klasyk – niech nam prawda nie przeszkadza w pisaniu. Marek Fall

AG – aktywny na scenie od dobrych kilku lat – dopiero w tym roku zapracował sobie na niepodległy status artysty, a nie, jak wcześniej, kolegi Asstera. Jego oficjalny debiutancki mixtape LET’S DANCE pokazał wszystko, co w Aleksie najlepsze: luz, muzykalność i ucho do bitów. Współautorem jest tu lohleq, który jako producent Otsochodzi wyewoluował w jednego z najlepszych beatmakerów w kraju. Na LET’S DANCE obaj dali się ponieść fantazji, czerpiąc zarówno z atlantyckiego trapu, jak i brytyjskiego jerku – nadając prosto z brudnej Łodzi i zjaranego Tarchomina. Warto wspomnieć też o trzeciej osobie, Ocho, który odpowiada za rzadko spotykany w polskim rapie hosting. Jego wprowadzenia do utworów budują mixtape’owy klimat LET’S DANCE i zapraszają słuchaczy do tytułowego tańca. JJ Święcicki

Podobnie jak Playboi Carti (wywołany nieprzypadkowo), Mateusz wypuścił w tym roku projekt przekrojowy. HOLLYWOOD SMILE to święto gatunku, gdzie słyszymy bieżące trendy, motywy z tzw. złotej ery trapu oraz wątki z lat dwutysięcznych. Żaba posługuje się tutaj bardzo szerokim spektrum głosów, co znowu przywołuje na myśl Jordana. Ale w przeciwieństwie do MUSIC, z HOLLYWOOD SMILE prawie nic nie nadaje się do wyrzucenia. Raper prezentuje tutaj peak formy i po wielu latach kariery dotarł prawdopodobnie do jej najbardziej jakościowej ery. W postaci Żabsona – poza aspektem wykonawczym – niezwykle ważny jest, że to też bardzo zaangażowany i uważny słuchacz gatunku. Czuć, że ten człowiek kocha rap. Jędrzej Olczyk

2000 miesięcznych słuchaczy na streamingu! Niech ta informacja dobrze wybrzmi — ale nie po to, żeby utrwalać ten stan rzeczy. Wręcz przeciwnie. Z Wilczej Jamy 2 to jedno z ciekawszych alt-rapowych wydawnictw tego roku. Pod względem klimatu chłopaków z Trójmiasta należałoby umieścić na półce obok takich grup jak Ziomcy czy PGR. Oni jednak w podziały nie wierzą i pchają swoją zajawkę niezależnie od środowiskowych trendów. Sięgają po klasykę polskiego rapu i jazzu, szukają inspiracji w archaicznych składach – takich jak TANI. Jednocześnie nieustępliwie eksplorują dokąd zaprowadzą ich boom bap, połamane bity i introspektywne, a przy tym wyjątkowo poetyckie i bezpośrednie teksty. Egzotyczne porównanie, biorąc pod uwagę rozstrzał czasowy i rozwój sceny, ale jest duża szansa, że w jakimś stopniu to, co my teraz czujemy słuchając Korekcji Linii, czuły kiedyś osoby zafascynowane Magikiem. Zachwyt świeżością i bezkresną wyobraźnią. Estera Florek

Dwa lata temu przedstawił się nam Hoshii, a w tym roku poznaliśmy jego najlepszą przyjaciółkę – Yumi. Uniwersum stworzone przez Kubę Więcka poszerza się, a saksofonista wraz z bandem kolejny raz udowadnia, że jest genialnym niemym storytellerem. HER NAME WAS YUMI to projekt, który angażuje słuchacza w podobny sposób, co film czy serial, albo w tym przypadku anime. Tak, w świecie Hoshiiego znajdziecie szereg azjatyckich inspiracji i nawiązań, poczynając od samego imienia głównego bohatera. Krążek z maja tego roku szczególnie kojarzy się z grami retro, między innymi za sprawą syntezatorowych riffów i sampli. Na pierwszym planie tego kosmicznego, kolorowego obrazka znajduje się historia przyjaźni i tęsknoty. Schodząc na ziemię z bajkowej planety, należy zwrócić uwagę na fantastyczne zarządzanie formą muzyczną na tej płycie. Sequel hoshii stanowi idealny kompromis między konwencjonalnością i szaleństwem; przystępnością oraz eksperymentem. Jędrzej Olczyk

Wielu słuchaczy może myśleć, że wziął się znikąd – wrzucił do sieci pierwszy singiel i w mgnieniu oka został największym objawieniem ostatnich 12 miesięcy. W rzeczywistości sukces wane’a jest efektem wieloletniej aktywności w rapowym undergroundzie pod ksywą Kacqer. Jego blow-up nastąpił jednak dopiero w tym roku, kiedy oprócz ksywy zmienił też język, w którym nawija: z angielskiego przerzucił się na polski. Już po pierwszych dwóch singlach – KOE-L SKYE i TERAZ WIEM – gadała o nim cała scena. A skoro pojawiły się pytania o koncerty – uznał, że wyda EP-kę, żeby mieć co na nich grać. Oprócz świeżych produkcji Ten Sam Stan wyróżnia oryginalny styl nawijania. Za nami przełomowy rok dla wane’a, ale dopiero kolejny pokaże, z jak wielką postacią mamy do czynienia. JJ Święcicki

Zanim elity upupiły jazz, serwując go jako dodatek do białej koszuli, skórzanej kanapy i kieliszka czerwonego wina, był to gatunek nierozerwalnie związany z ulicą. Omaście mentalnie też jest bliżej do ciasnej speluny niż do Możdżera w Kongresowej. Ich jazz oddycha rapową pulsacją, bywa brudny, zostawia miejsce na zgrzyty, ale przy tym dialoguje z tradycją. Czuć, że krakowska ekipa ma w Spotify Wrapped i Madliba, i Komedę. My mamy Omastę. Jacek Sobczyński

Związany z Unsoundem pieszczoch Pitchforka (Peach Blossom – 7.8, Smartwoods – 7.5, Songs and Bodies – 7.8). Ma za sobą niesamowity rok. Otworzył go przepięknym wydawnictwem Greyhound Days zrealizowanym wspólnie z Patrickiem Shiroishim dla BBC Radio 3, a kilka miesięcy później dorzucił do tego samodzielne Songs and Bodies, gdzie korzystając z dotychczasowych doświadczeń, nadpisał z barokowym rozmachem dziedzictwo post-rocka. Mnóstwo przymiotów ma ten materiał. Choćby taki, jak imponująco, ale nienachalnie dokonany został tutaj update pozornie wyeksploatowanego gatunku. Ale takim hidden treasure jest pomysł na dojebany beat, ukryty przez Kurka w finale It Used To Be A Song. Marek Fall

Ten rok zdecydowanie należał do Ziomców. I to nie dlatego, że mówił o nich każdy — bo nie mówił. Chodzi o mocny, lokalny impakt, który udało im się wywołać, a który w rapie — i hip-hopie w ogóle — jest chyba najbardziej satysfakcjonującym świadectwem przepływu na linii artysta–publiczność. Zarówno w czteroosobowym składzie, jak i solowo, Ziomcy rozepchali się łokciami na tyle mocno, żeby — razem z Kajzerem, Cichoniem, Karuzelkąąą, eemzetem i wieloma innymi braciakami — kultywować etos alt-rapowego movementu. Movementu, w ramach którego warto kręcić grube jointy, pielęgnować weltschmerz, nosić ciuchy z drugiej ręki i dawać koncerty w dusznych, małych salkach. Bo właśnie tam toruński skład wybrzmiewa najmocniej. Skarb Państwa to naturalne przedłużenie fascynacji Earlem Sweatshirtem czy MIKE’iem — od tego trudno uciec, nawet przy odbiciach w stronę cloud-rapu, trapu i mglistych bitów. Ale może nie trzeba uciekać od tego, co przychodzi naturalnie. I oni to wiedzą, bo w solowych projektach już zaczęli przecinać kolejne międzygatunkowe wstęgi. Nadchodzi nowe. Może mainstream w rapie to przeżytek. Może alt-rap to nowa wielka siła. Estera Florek

3L3M3NT to ten typ coraz rzadziej spotykanego rapowego wydawnictwa, które jest jak najważniejsze albumy Anticonu. Zaskakuje tym, że z każdym kolejnym odsłuchem znajdujesz tam coś nowego. Swoją drogą – to nie jedyne, co łączy współautora sukcesu Tonfy z legendarnym labelem. Jest w alt-rapie Karuzelkiii ten specyficzny rodzaj leniwej zawiesiny, rozlewającej się na wszystkie numery. Obojętnie, czy w tle rezonuje mocny, oldschoolowy werbel (SŁOŃCE CZY ZAMIEĆ), czy lecimy eksperymentalnym laidbackiem (tyyylko byyyć czy zdecydowanie najlepszy Sqwuaddd – jakby Nastukafszy wychodziło dziś, to brzmiałoby właśnie tak). Podobno Karuzelkaaa inspirował się przy nagrywce znaczeniem trzech trójek – i tytuł, i liczba utworów, i trzy teledyski… W astrologii 333 to liczba anielska, wskazująca na pogłębienie rozwoju ciała, umysłu i duszy. Jak z tym pierwszym – nie wiadomo, oby dobrze, ale z umysłem i duszą pełna zgoda, bo czuć, że za kierownicą usiadł chłop z horyzontami niepomiernie wykraczającymi poza krajową przeciętną rozumienia granic rapu. Jacek Sobczyński